W świetle przepisu art. 2 ust. 2 znowelizowanej w 2010 roku Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jako przemoc w rodzinie należy rozumieć:

„jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny [*], w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

* Ustawa jako członka rodziny definiuje "osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą"

PRZEMOC W RODZINIE TO ZAMIERZONE I WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ SIŁ DZIAŁANIE PRZECIW CZŁONKOWI RODZINY, NARUSZAJĄCE PRAWA I DOBRA OSOBISTE, POWODUJĄCE CIERPIENIE I SZKODY.

PRZEMOC W RODZINIE CHARAKTERYZUJE SIĘ TYM, ŻE:

1. JEST INTENCJONALNA: Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary.
2. SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE: W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy.
3. WYNIKA Z DZIAŁANIA CZŁOWIEKA: Działania lub zaniedbanie działań jest dokonywane przez jednego członka rodziny przeciwko pozostałym.
4. NARUSZA PRAWA I DOBRA OSOBISTE: Sprawca wykorzystuje przewagę siły narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.).
5. POWODUJE CIERPIENIE I BÓL: Sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.

PRZEMOC W RODZINIE MOŻE PRZYBIERAĆ RÓŻNE FORMY:

RODZAJE PRZEMOCY	KATALOG ZACHOWAŃ
PRZEMOC FIZYCZNA	popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy, itp.
PRZEMOC PSYCHICZNA	wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie),stosowanie gróźb, itp.
PRZEMOC SEKSUALNA	wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych, itp.
PRZEMOC EKONOMICZNA	odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, itp.
ZANIEDBANIE	Naruszenie obowiązku opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej przejawiającej się w formach zaniedbania potrzeb żywieniowych, higienicznych, medycznych – jako stanu wynikającego z braku dbałości czy też opieki, stosowanego najczęściej wobec dzieci, osób starszych, niepełnosprawnych, chorych.

Cechą charakterystyczną zjawiska przemocy w rodzinie jest tendencja do powtarzania się pewnych prawidłowości nazywanych cyklami przemocy.

 W cyklach przemocy obserwuje się następujące po sobie fazy:

1 faza narastającego napięcia- jest to początek cyklu, charakteryzuje się on wzrostem napięcia i natężeniem zachowań, w których sprawca okazuje zniecierpliwienie, rozdrażnienie,

2 faza ostrej przemocy (wybuchu)- sprawca eskaluje przemoc, dochodzi do wybuchu gniewu, ostrego wyładowania agresji w stosunku do osoby krzywdzonej,

3 faza miodowego miesiąca- jest to faza, w której sprawca, po wybuchu agresji obiecuje poprawę, deklaruje zmianę zachowań, przeprasza osobę, która wierzy, że zmiana zachowania jest prawdą. Wraz z upływem czasu faza miodowego miesiąca ulega skróceniu lub zanika, a akty ostrej przemocy stają się coraz częstsze.

---

PAMIĘTAJ!!!

Przemoc to przestępstwo ścigane przez prawo!

Nic nie usprawiedliwia przemocy!

Przemoc w rodzinie łamie Twoje podstawowe prawa!

Masz prawo szukać specjalistycznej pomocy!

---

INSTYTUCJE, KTÓRE MOGĄ POMÓC:

SZKOŁA – WYCHOWAWCA – PEDAGOG – DYREKTOR

SŁUŻBA ZDROWIA – LEKARZ RODZINNY – ODZIAŁ RATUNKOWY – KIEROWNIK PORADNI UZALEŻNIEŃ

POLICJA – DZIELNICOWY – OFICER DYŻURNY

PROKURATURA – PROKURATOR

MOPS – PRACOWNIK SOCJALNY – DYREKTOR

POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE – PRACOWNIK SOCJALNY – DYREKTOR

MIEJSKA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH – CZŁONEK – PRZEWODNICZĄCY

STRAŻ MIEJSKA – STRAŻNIK – KOMENDANT

PUNKT INFORMACYJNO – KONSULTACYJNY – OSOBA DYŻURUJĄCA

---

WAŻNE TELEFONY:

22 696 55 50  - Telefon Informacyjno- Interwencyjny w Biurze Rzecznika Praw Dziecka

116111 - Ogólnopolski Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży Fundacji „Dzieci Niczyje”

987 - bezpłatny, całodobowy numer alarmowy o charakterze informacyjno-koordynującym dla Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie.

---

WAŻNE ADRESY:

1. MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ Rzeszów, ul Jagiellońska 26, tel. 853 39 27
2. Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej  ul. Skubisza 4 tel. 863 69 33 
3. SP ZOZ CENTRUM PROFILAKTYKI I TERAPII UZALEŻNIEŃ Rzeszów, ul. Kochanowskiego 17, tel 858 11 81
4. KOMENDA MIEJSKA POLICJI Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 310, 17 85 37 029 
5. PROKURATURA REJONOWA W RZESZOWIE Prokuratura Rejonowa w Rzeszowie, ul. Lisa Kuli 20,  Prokuratura Rejonowa dla Miasta Rzeszów, ul. Geodetów 1
6. SĄD REJONOWY W RZESZOWIE Sąd Rodzinny i Nieletnich, Sąd Rejonowy – Wydział Karny Rzeszów, ul. Kustronia 4, tel.17 715 23 23
7. POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE Rzeszów , ul. Grunwaldzka 15, tel. 862 75 11, 17 867 14 72

Źródło: Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2016-2019

---

TELEFONY ZAUFANIA

116 111 – bezpłatny Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
Telefon ten przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 18 lat, potrzebujących rozmowy oraz wsparcia. Jeżeli masz kłopoty w domu, w szkole, z rodzicami, czy rówieśnikami możesz zadzwonić i porozmawiać. Połączenie jest darmowe bez względu na to, czy dzwonisz z telefonu stacjonarnego, czy komórkowego. Telefon zaufania jest anonimowy, połączenie nie jest też widoczne w billingu rozmów. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 12.00 – 20.00. Dodatkowe informacje o zasadach działania linii można znaleźć na stronie www.116111.pl.  Za pośrednictwem strony internetowej można również zadać konsultantom pytania oraz znaleźć odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania.

801-199-990 Telefon Zaufania Narkotyki – Narkomania, prowadzony przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.

ORGANIZACJE I INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE RODZINĘ I SZKOŁĘ

1. PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 2 Rzeszów, ul. Rejtana 3a, tel. 17 748 38 00
2. TERENOWY KOMITET OCHRONY PRAW DZIECKA

35 - 506 RZESZÓW, ul. Osieckiego 51, pokój nr 4   (OSIEDLE BARANÓWKA IV, BUDYNEK MDK)
TELEFONY:
- 17 748 38 98 (CZYNNY W ŚRODY, W GODZ. 16.00 - 18.00)
- 17 8628 268
- 509 276 140
- 512 905 171
dyżur interwencyjny - każda środa miesiąca - godz. 16.00 - 18.00

3. KOMENDA MIEJSKA POLICJI ul. Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 310, 17 85 37 029
4. SEKCJA PREWENCJI ZESPÓŁ DO SRAW NIELETNICH I PATOLOGII KMP ul. Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 347
5. POGOTOWIE OPIEKUŃCZE Rzeszów, ul. Unii Lubelskiej 4, tel. 17 85 34 370
6. POLICYJNA IZBA DZIECKA– KMP Rzeszów, ul. Rejtana 34, tel. 17 85 83 346, 17 85 83 895
7. PAŃSTWOWA AGENCJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH pomarańczowa linia 0 800 140 068
8. SĄD REJONOWY SĄD RODZINNY, ZESPÓŁ KURATORSKIEJ SŁUŻBY SĄDOWEJ W SPRAWACH RODZINNYCH Rzeszów, ul. Kustronia 4, tel.17 715 23 23
9. MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ Rzeszów, ul Jagiellońska 26, tel. 853 39 27, Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul. Skubisza, tel. 863 69 33
10. WOJEWÓDZKI OŚRODEK TERAPII UZALEŻNIEŃ W RZESZOWIE Siemieńskiego 17, tel.17  861 17 44, 17 86 11 640
11. POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE Rzeszów , ul. Grunwaldzka 15, tel. 862 75 11, 17 867 14 72
12. CENTRUM PROFILAKTYKI I TERAPII UZALEŻNIEŃ Rzeszów, ul. Kochanowskiego 17, tel 858 11 81
13. CENTRUM INTERWENCJI KRYZYSOWEJ - całodobowo, Rzeszów, ul. Targowa 9a, tel. 17 85 28 648
14. PORADNIA UZALEŻNIEŃ I RODZINNA Rzeszów, ul. Piłsudskiego 8/10, tel. 17 86 21 314
15. CARITAS DIECEZJI RZESZOWSKIEJ Rzeszów, ul. Jana Styki, tel. 852  53 43