W świetle przepisu art. 2 ust. 2 znowelizowanej w 2010 roku Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jako przemoc w rodzinie należy rozumieć:
„jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny [*], w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.
* Ustawa jako członka rodziny definiuje "osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą"
PRZEMOC W RODZINIE TO ZAMIERZONE I WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ SIŁ DZIAŁANIE PRZECIW CZŁONKOWI RODZINY, NARUSZAJĄCE PRAWA I DOBRA OSOBISTE, POWODUJĄCE CIERPIENIE I SZKODY.
PRZEMOC W RODZINIE CHARAKTERYZUJE SIĘ TYM, ŻE:
- JEST INTENCJONALNA: Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary.
- SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE: W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy.
- WYNIKA Z DZIAŁANIA CZŁOWIEKA: Działania lub zaniedbanie działań jest dokonywane przez jednego członka rodziny przeciwko pozostałym.
- NARUSZA PRAWA I DOBRA OSOBISTE: Sprawca wykorzystuje przewagę siły narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.).
- POWODUJE CIERPIENIE I BÓL: Sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.
PRZEMOC W RODZINIE MOŻE PRZYBIERAĆ RÓŻNE FORMY:
|
RODZAJE PRZEMOCY |
KATALOG ZACHOWAŃ |
|
PRZEMOC FIZYCZNA |
popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy, itp. |
|
PRZEMOC PSYCHICZNA |
wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie),stosowanie gróźb, itp. |
|
PRZEMOC SEKSUALNA |
wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych, itp. |
|
PRZEMOC EKONOMICZNA |
odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, itp. |
|
ZANIEDBANIE
|
Naruszenie obowiązku opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej przejawiającej się w formach zaniedbania potrzeb żywieniowych, higienicznych, medycznych – jako stanu wynikającego z braku dbałości czy też opieki, stosowanego najczęściej wobec dzieci, osób starszych, niepełnosprawnych, chorych. |
Cechą charakterystyczną zjawiska przemocy w rodzinie jest tendencja do powtarzania się pewnych prawidłowości nazywanych cyklami przemocy.
W cyklach przemocy obserwuje się następujące po sobie fazy:
1 faza narastającego napięcia- jest to początek cyklu, charakteryzuje się on wzrostem napięcia i natężeniem zachowań, w których sprawca okazuje zniecierpliwienie, rozdrażnienie,
2 faza ostrej przemocy (wybuchu)- sprawca eskaluje przemoc, dochodzi do wybuchu gniewu, ostrego wyładowania agresji w stosunku do osoby krzywdzonej,
3 faza miodowego miesiąca- jest to faza, w której sprawca, po wybuchu agresji obiecuje poprawę, deklaruje zmianę zachowań, przeprasza osobę, która wierzy, że zmiana zachowania jest prawdą. Wraz z upływem czasu faza miodowego miesiąca ulega skróceniu lub zanika, a akty ostrej przemocy stają się coraz częstsze.
PAMIĘTAJ!!!
Przemoc to przestępstwo ścigane przez prawo!
Nic nie usprawiedliwia przemocy!
Przemoc w rodzinie łamie Twoje podstawowe prawa!
Masz prawo szukać specjalistycznej pomocy!
INSTYTUCJE, KTÓRE MOGĄ POMÓC:
SZKOŁA – WYCHOWAWCA – PEDAGOG – DYREKTOR
SŁUŻBA ZDROWIA – LEKARZ RODZINNY – ODZIAŁ RATUNKOWY – KIEROWNIK PORADNI UZALEŻNIEŃ
POLICJA – DZIELNICOWY – OFICER DYŻURNY
PROKURATURA – PROKURATOR
MOPS – PRACOWNIK SOCJALNY – DYREKTOR
POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE – PRACOWNIK SOCJALNY – DYREKTOR
MIEJSKA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH – CZŁONEK – PRZEWODNICZĄCY
STRAŻ MIEJSKA – STRAŻNIK – KOMENDANT
PUNKT INFORMACYJNO – KONSULTACYJNY – OSOBA DYŻURUJĄCA
WAŻNE TELEFONY:
22 696 55 50 - Telefon Informacyjno- Interwencyjny w Biurze Rzecznika Praw Dziecka
116111 - Ogólnopolski Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży Fundacji „Dzieci Niczyje”
987 - bezpłatny, całodobowy numer alarmowy o charakterze informacyjno-koordynującym dla Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie.
WAŻNE ADRESY:
- MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ Rzeszów, ul Jagiellońska 26, tel. 853 39 27
- Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej ul. Skubisza 4 tel. 863 69 33
- SP ZOZ CENTRUM PROFILAKTYKI I TERAPII UZALEŻNIEŃ Rzeszów, ul. Kochanowskiego 17, tel 858 11 81
- KOMENDA MIEJSKA POLICJI Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 310, 17 85 37 029
- PROKURATURA REJONOWA W RZESZOWIE Prokuratura Rejonowa w Rzeszowie, ul. Lisa Kuli 20, Prokuratura Rejonowa dla Miasta Rzeszów, ul. Geodetów 1
- SĄD REJONOWY W RZESZOWIE Sąd Rodzinny i Nieletnich, Sąd Rejonowy – Wydział Karny Rzeszów, ul. Kustronia 4, tel.17 715 23 23
- POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE Rzeszów , ul. Grunwaldzka 15, tel. 862 75 11, 17 867 14 72
Źródło: Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2016-2019
TELEFONY ZAUFANIA
116 111 – bezpłatny Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
Telefon ten przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 18 lat, potrzebujących rozmowy oraz wsparcia. Jeżeli masz kłopoty w domu, w szkole, z rodzicami, czy rówieśnikami możesz zadzwonić i porozmawiać. Połączenie jest darmowe bez względu na to, czy dzwonisz z telefonu stacjonarnego, czy komórkowego. Telefon zaufania jest anonimowy, połączenie nie jest też widoczne w billingu rozmów. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 12.00 – 20.00. Dodatkowe informacje o zasadach działania linii można znaleźć na stronie www.116111.pl. Za pośrednictwem strony internetowej można również zadać konsultantom pytania oraz znaleźć odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania.
801-199-990 Telefon Zaufania Narkotyki – Narkomania, prowadzony przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
ORGANIZACJE I INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE RODZINĘ I SZKOŁĘ
- PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 2 Rzeszów, ul. Rejtana 3a, tel. 17 748 38 00
- TERENOWY KOMITET OCHRONY PRAW DZIECKA
35 - 506 RZESZÓW, ul. Osieckiego 51, pokój nr 4 (OSIEDLE BARANÓWKA IV, BUDYNEK MDK)
TELEFONY:
- 17 748 38 98 (CZYNNY W ŚRODY, W GODZ. 16.00 - 18.00)
- 17 8628 268
- 509 276 140
- 512 905 171
dyżur interwencyjny - każda środa miesiąca - godz. 16.00 - 18.00
- KOMENDA MIEJSKA POLICJI ul. Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 310, 17 85 37 029
- SEKCJA PREWENCJI ZESPÓŁ DO SRAW NIELETNICH I PATOLOGII KMP ul. Jagiellońska 13, tel. 17 85 83 347
- POGOTOWIE OPIEKUŃCZE Rzeszów, ul. Unii Lubelskiej 4, tel. 17 85 34 370
- POLICYJNA IZBA DZIECKA– KMP Rzeszów, ul. Rejtana 34, tel. 17 85 83 346, 17 85 83 895
- PAŃSTWOWA AGENCJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH pomarańczowa linia 0 800 140 068
- SĄD REJONOWY SĄD RODZINNY, ZESPÓŁ KURATORSKIEJ SŁUŻBY SĄDOWEJ W SPRAWACH RODZINNYCH Rzeszów, ul. Kustronia 4, tel.17 715 23 23
- MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ Rzeszów, ul Jagiellońska 26, tel. 853 39 27, Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul. Skubisza, tel. 863 69 33
- WOJEWÓDZKI OŚRODEK TERAPII UZALEŻNIEŃ W RZESZOWIE Siemieńskiego 17, tel.17 861 17 44, 17 86 11 640
- POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE Rzeszów , ul. Grunwaldzka 15, tel. 862 75 11, 17 867 14 72
- CENTRUM PROFILAKTYKI I TERAPII UZALEŻNIEŃ Rzeszów, ul. Kochanowskiego 17, tel 858 11 81
- CENTRUM INTERWENCJI KRYZYSOWEJ - całodobowo, Rzeszów, ul. Targowa 9a, tel. 17 85 28 648
- PORADNIA UZALEŻNIEŃ I RODZINNA Rzeszów, ul. Piłsudskiego 8/10, tel. 17 86 21 314
- CARITAS DIECEZJI RZESZOWSKIEJ Rzeszów, ul. Jana Styki, tel. 852 53 43